Sultanahmet Camii’nin dış avlu birinci kapısının girişinde bulunan I.Ahmed Sebili ve üstünde yer alan kitabe(17.yy). Hz. Peygamber’in sadaka-i câriye arasında en fazla, insanların su ihtiyaçlarını gidermeye yönelik havuz, sarnıç vb. yaptırılmasını tavsiye eden hadisleri sebebiyle hayır sever müslümanlar sebil vakfetmeye büyük önem vermiştir.Sebillere en fazla önem verenlerin Türkler olduğu ve Selçuklular’la Memlükler’den sonra Osmanlılar’ın bu mimari birimi başlı başına bir sanat eseri halinde ele alıp geliştirdiği görülmektedir.Genellikle büyük külleiye ve abidevi binaların köşelerinde bulunan özel mekanlardır.İkinci fotoğrafta görüldüğü gibi şuan zemini yükselmesiden dolayı eskiden diz hizasında olan sebil yer hizasına gelmiştir ve yine ikinci fotoğrafta görüldüğü gibi tunç veya demirden şebekelerinin altında bakır tasların geçebileceği gibi yapılmıştır.
-Kitabesi;
Hayr eden dâr-ı Naîm içre ebed mesrûr ola
Yazılıp aʻmâl-i hüsni deftere mestûr ola
Câmiʻ-i Hân Ahmedin bânî-i âlî-meşrebi
Hazret-i miʻmârbaşı âhiri maʻmûr ola
Kim Mehemmed’dir onun nâmı vü âlî-himmeti
Etti bu raʻnâ binâyı haşre dek meşhûr ola
Olmamıştır dahi olmaz böyle bir âli binâ
Bir eser konmuş durur kim dem-be-dem mezkûr ola
-Günümüz Türkçesi ile;
“Hayır, işleyen kimse Na’im cennetleri içinde edebiyyen sevinçli, mutlu olsun
Güzel amelleri, işleri amel defterine yazılıp, kaydedilsin. Bu câmi’yi ahlakı, âdeti pek yüce olan I.Ahmed Han ve sonra mimarbaşı hazretleri imar etmiştir. Ki mimarın adı Muhammed’dir ve camiyi yapmada gayreti pek büyüktür. Gayreti ve çalışmasıyla bu güzel binayı yaptı, kıyamet gününe kadar meşhur olsun. Böyle büyük, yüce bir bina daha önce yapılmamıştır ve yapılamaz. Ortaya öyle Bir eser konmuştur ki, bu dünyada her vakit ve an dillerde dolaşsın, zikredilsin.”
-Sebil ismi nerden gelir ?
Sözlükte “yol” anlamına gelen sebîl kelimesinin terim anlamının “fî sebîli’llâh” (Allah yolunda, Allah rızası için) tabirinden geldiği belirtilmekte,daha önceleri fazla yaygın olmamakla birlikte sebbâle adının kullanıldığı da bilinmektedir. Osmanlılar başlangıçta dağıtılan suya sebil ve dağıtıldığı yere sebîl-hâne demişlerse de zamanla “hâne” terkedilerek bugünkü şeklini almıştır.
KAYNAKLAR: 1-https://kulturenvanteri.com/yer/sultan-ahmet-sebili/#16/41.00602/28.975819
2-https://www.dunyabulteni.net/mezar-taslari-ve-kitbeler/sultanahmet-camiinin-kitabesinde-ne-yaziyor-h144510.html
3- https://islamansiklopedisi.org.tr/sebil
4-https://www.youtube.com/watch?v=GlhiDuL_Opw
5-https://www.youtube.com/watch?v=sr5sQGWCcyQ&t=129s
FOTOĞRAFLAR:@kantmansarp
*Sultan Ahmet Camii – II