“Holy shadows of the dead, I’m not to blame for your cruel and bitter fate, but the accursed rivalry which brought sister nations and brother people, to fight one another. I do not feel happy for this victory of mine. On the contrary, I would be glad, brothers, if I had all of you standing here next to me, since we are united by the same language, the same blood and the same visions.”  

– Historiae Alexandri Magni by Quintus Curtius Rufus / Chaeronea Muharebesi sonrasında İskender’in Athina ve Tebaililer’in ölümleri üzerine söylediği söz.

-Heykel Üzerine;

MÖ 3.yy ortalarında mermerden yapılmış heykel,eski adıyla Magensia ad Sipylum şuanki adıyla ise Manisa’da bulunmuştur.Hellenistik Dönem’de Makedonia Kralı Büyük İskender, Doğu Seferi için uzun bir yolculuğa çıkmış ve çıktığı bu seferde Küçük Asya’da pek çok kenti ve bunların territoriumunu kendi egemenliği altına almıştır. Bunlardan biri de Pers yönetimi altında olan Lydia topraklarıdır ve Lydia’nın şehirlerinden birisi de heykelin bulunduğu Magensia ad Sipylum’dır.Heykelin tarihi de bu bölgenin İskender’in emri altına girmesiyle yakın zamanlardadır.

-Büyük İskender kimdir?

Büyük İskender olarak bilinen Makedonyalı III. Aleksandros, (MÖ 21 Temmuz 356 – MÖ 10 veya 11 Haziran 323, y. MÖ 336-323 yılları arası hüküm sürmüştür) Makedonya Kralı II. Philip’in (MÖ 359-336) yani babasının vefatından sonra kral olmuş ve o zamanın dünya üzerindeki bilinen neredeyse bütün topraklarını fethetmiştir. Yunan kültürünü, dilini ve düşüncesini Yunanistan’dan Küçük Asya’ya, Mısır’dan, Mezopotamya’ya oradan ise Hindistan’a yaymış ve Helenistik Dönemi (MÖ 323-31) başlatmasıyla daha fazla nam salmıştır.Yunan (Helenistik) kültürünü Yakın Doğu kültürüyle bütünleştirme politikalarını sürdürmüştür.

-İskender’in gençliği:

İskender gençken,asil Makedonya ailelerinde adet olduğu gibi annesi onu, Yunan eğitimi almış eğitmeni Olimpia’nın akrabası olan Epir’li Leonidas’ın emri altına vermiştir Leonidas ona savaşmayı, ata binmeyi ve aynı zamanda da cebri yürüyüş gibi güçlüklere göğüs germeyi öğretti.

—->

Babası Philip iyi eğitilmiş bir kral yetiştirmek istiyordu ve bu yüzden İskender’e okumayı, yazmayı ve lir oynamayı öğretmesi için Acarnania’lı Lysimakhos’u görevlendirdi. Bu vesayet, İskender’e ömür boyu okuma ve müzik sevgisi aşılayacaktı. 13 ya da 14 yaşındayken İskender, Philip’in özel öğretmenlik yapması için görevlendirdiği Yunan filozof olan Aristoteles‘le tanıştırıldı. Kendisi Aristoteles ile 16 yaşına kadar çalışacaktı.Aristoteles’in etkisi, İskender’in kontrol altına aldığı insanlarla olan ilişkilerine doğrudan etki ediyordu; çünkü İskender, Yunan kültürünü hiçbir zaman farklı bölgelerin sakinlerine kabul ettirmeye zorlamadı, fakat sadece bu kültürü Aristoteles’in kendi öğrencilerine öğrettiği yolla bu toplumlara tanıttı. Leonidas’ın İskender üzerindeki etkisi, İskender’in yaşam boyu dayanıklılığı ve fiziksel dayanıklılığının yanı sıra atlarla olan becerisinde de görülebilir. İskender’in henüz 11 ya da 12 yaşındayken ‘ehlileştirilemez’ Bukefalos‘u evcilleştirdiği söylenir. Babasının onun üstünde bir etkisi olduğu bariz olsa da İskender kendi başarısının ilahi güçler tarafından buyurulmuş olduğuna inanmayı seçti. Kendisini Zeus’un oğlu olarak adlandırdı. Böylece soyunu en çok sevdiği antik çağın iki kahramanı olan, Akhilleus (Aşil) ve Herakles’e (Herkül) dayandırdı ve kendisinin onların davranışlarını rol model alan tanrısal bir varlık (yarı tanrı) statüsüne sahip olduğunu iddia etti. Tanrısallığına olan bu inanç, İskender’e, Zeus’un onu mucizevi bir şekilde hamile bıraktığını ve onun bakire bir doğumdan olduğunu söyleyen annesi Olimpia tarafından aşılandı. İskender’in doğumu, o gece Makedonya’nın üzerinde parıldayan parlak bir yıldız ve Efes‘teki Artemis Tapınağı’nın yıkılması gibi büyük işaretler ve harikalarla ilişkiliydi.

– Metinde adı geçen Magensia ad Sipylum (Manisa);

Günümüzde Manisa İl sınırları içerisinde yer alan Magnesia ad Sipylum Kenti Sipylos (Spil/Manisa) Dağı’nın kuzey yamacı eteğinde kurulmuş bir Lydia Kenti’dir. Antik dönem yol güzergâhlarının bağlantı noktasında yer alan kent buna bağlı olarak ticari ve stratejik bir öneme de sahiptir. Smyrna’nın (İzmir) yaklaşık 32 km kuzeydoğusunda konumlanan Magnesia, bu komşu kentle iyi ilişkiler içerisinde olmuştur. Bu durum iki kent arasında gerçekleşen ve İÖ. 243 yılına tarihlenen sympoliteia anlaşmasını içeren epigrafik bir yazıt ile de belgelenmektedir. Antik Dönem’de Hermos (Gediz) Irmağı’nın suladığı verimli ova üzüm bağları ve şarap üretimi ile ünlüdür. Kentin mitolojik hikayesinde Yunanlıların Anadolu’ya yerleşmesinden önce Sipylos Dağı ve çevresinin Tantalos adında bir krala ait olduğu anlatılır. Efsaneye göre kendisi Zeus ile Pluton’un oğlu olmalıdır. Kızının Niobe, oğlunun ise Pelops olduğu düşünülmektedir. Tantalos’un kızı olduğu düşünülen Niobe’nin Magnesia ad Sipylum ile olan ilişkisi ise şöyledir: Altı erkek ve altı kız çocuğu olan Niobe, birer erkek ve kız evlat sahibi Leto’yu küçümser. Bunun üzerine annelerinin intikamını almak isteyen Apollon ve Artemis oklarıyla Niobe’nin on iki evladını öldürür. Niobe bu acıya dayanamayıp Sipylos Dağı’na gelir ve orada taşa dönüşür ,Sipylos Dağı’nın güneybatısında uzaktan görünümü oturan ve ağlayan bir kadına benzetilen bir kaya bulunmuştur günümüzde ise bu hikaye halk arasında “Ağlayan Kaya” adıyla hâla anlatılır ve kayanın bulunduğu yer “Ağlayan Kaya Mevkii” olarak geçer.

KAYNAKLAR:1- Epigrafik Belgeler ve Antik Edebi Eserler Işığında Magnesia ad Sipylum-Yasemin Sargın

2- Historiae Alexandri Magni – Quintus Curtius Rufus

3-Büyük İskender’in Hayatı ve Seferleri – Cuma Ali Yılmaz

4-https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-265/buyuk-iskender/

FOTOĞRAFLAR:@kantmansarp

*Büyük İskender – I

*Bundan sonraki Büyük İskender paylaşımlarında askeri hayatı,halefleri,meşhur atı Bukefalos ve diğer tarihi kişiliklerle olan ilişkileri yer alıcak.