(MS-37-…)

Assos (Behramkale,Çanakkale)

“Oderint, dum metuant” / “Let them hate me, so they fear me” – Gaius Claudius Caesar

“Asıl önemli olan, ölenlerin çok sayıda olması değil, yeterince önemli olmasına rağmen, ölümlerinden duyduğu aşırı zevk ve kan görme konusundaki bu doyumsuz arzusuydu.” – Tarihçi Cassius Dio

Assosluların İmparator Caligula’ya gönderdikleri ve ona bağlılıklarını bildiren bir hüküm niteliğinde olan Bronz tablet 1881’de Assos’ta, Assos sakinlerinin imparator Gaius [Caligula] iktidara geldiğinde ona yemin ettikleri yerde bulundu.

-Tabletin Çevirisi (5.,6. Fotoğraflar);

Halkın Oyuyla Asyalıların Hükümleri

Tüm insanlığın özlediği ve dua ettiği Gaius Caesar Germanicus Augustus’un (Caligula) taç giyme töreninin duyurulmasından bu yana, dünya sevinci için bir ölçü bulamadı, ancak her şehir ve halk, tanrıyı, sanki Tanrı’nın Tanrısıymış gibi görmek için can atıyordu. insanlığın en mutlu çağı [Altın Çağ] artık gelmişti:

Konsey’e, aramızdaki Romalı işadamlarına ve Assos halkına Roma’nın en soylu ve seçkinlerinden ve ayrıca Yunanlılardan oluşan bir heyetin onu ziyaret etmesi ve tekliflerini sunması hoş göründü. Babası Germanicus’un refakatinde eyalete ilk ziyaretinde şehrimize söz verdiği gibi, en iyi dileklerimle ve şehri hatırlaması ve onunla ilgilenmesi için rica etti.

Kurtarıcı Zeus ve tanrı Sezar Augustus [Octavian] ve şehrimizin kutsal Bakiresi [Athena Polias] adına yemin ederiz ki, Gaius Caesar Augustus’a ve tüm evine sadakatle bağlıyız ve o kimi dilerse onu dostlarımız olarak görüyoruz ve kimi ihbar ederse düşmanımız olarak. Bu yemini yerine getirirsek, her şey bizim için iyi olsun; değilse, tersi olabilir.

-Caligula Kimdir ?

Caligula (Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus) milattan sonra 37 ile 41 yılları arasında Roma imparatoruydu. Roma İmparatorluğunun büyük imparatorları arasında Augustus ve Marcus Aurelius yer almaktadır. Madalyonun öteki yüzünde ise tarihçi Suetonius’un canavar diye adlandırdığı İmparator Caligula var. Suetonius’un kendi kitabı olan On İki Sezar adlı kitapta ekleyerek;

‘’Caligulanın karakterinde anlayışsızlığının yada ahlak yozlaşmasının aşikar olduğunu söylemek zordu. Genç yaşlarında, şüphesiz eğitimin eksikliğinden dolayı yükselen, zihninin doğuştan gelen ahlaksızlığını keşfetmiş gibi görünüyordu.’’ Dedi.

Kısa ve sorunlu saltanatı boyunca kendini Roma ordusu ve Senatosundan soyutladı ,rakiplerini ve kendini eleştirenleri idam ettirdi ve kendi atını konsül olarak atayarak kötü bir imaj yarattı. İmparator MS 41 de kendi korumaları ‘Praetorian Muhafızları’ tarafından katledildi (7.Fotoğraf).MS 12’de Gaius Julius Sezar olarak doğan Caligula, Germanicus’un (Alman seferinin kahramanı) ve İmparator Augustus’un torunu Agrippina’nın oğluydu. ‘Caligula’ ismi aslında çocukken babasıyla seferdeyken giydiği minyatür üniformadan türeyen ‘’küçük çizmeler ’’ anlamına gelen takma addır. Tiberius’un MS 17 Mart 37’de ölümü üzerine Caligula, Tiberius’un oğlu Gemellus ile Roma İmparatorluğu’nun müşterek imparatoru oldu. Ancak Caligula Gemellus’un ölümüyle kısa süre sonra tek hükümdarı haline geldi. Tiberius hiçbir zaman popüler bir imparator olmadığı için, Roma vatandaşları genç imparatoru memnuniyetle karşıladılar, ve Caligula kısa sürede bu hayranlığı kazandı. Tiberius’un başlattığı ihanet davalarına son verdi, sürgüne gönderilenleri geri çağırdı,ve Praetorian Muhafızlarına gecikmiş ikramiyelerini verdi. Eski imparator tarafından başlatılan bina projelerini tamamlattı, çürüyen tapınakları yeniden inşa ettirdi, Bolonya’da deniz feneri inşa ettirdi, yeni su kemerleri inşasına başladı ve Pompeii’de yeni bir Amfitiyatro bile inşa ettirdi. İnsanları eğlendirmek için çok sayıda gladyatör oyunları ve atlı araba yarışı vardı. Ancak iktidara geldikten altı ay sonra her şey değişti, Romalılarca “bebeğimiz” ve “yıldızımız” diye selamlanan genç bir adamdan despot bir tirana doğru dikkat çekici biçimde değişir. Ölmeye yaklaştıktan sonra (tarihçiler ölüm sebebi olarak, epilepsi veya muhtemel bir hastalık, ikiye bölünmüştür.) Caligula farklı bir kişiliğe bürünmeye başladı. Daha paranoyaktı ve bazılarının Capri’de gördüğü Caligula yeniden ortaya çıkmıştı.Neticede , imparator olarak geçirdiği sadece dört yılın ardından, MS 41 Ocak’ta Caligula, hakaretlerinin sürekli hedefi olan Cassius Chaerea liderliğindeki Praetorian Muhafız üyeleri tarafından öldürüldü.

– Caligula`nın Hastalığı;

 

Caligula’nın çocuklukta başlayan, muhtemelen ateşli nöbetler ve daha sonra bilişsel nöbetlerle başlayan epilepsi yaşamış olması muhtemeldir. Caligula daha sonra MS 37’de epileptik bir psikozu tetikleyen ve bunun sonucunda psikopatik ve paranoid (bireyin, diğer insanlara karşı nedensiz ve devamlı şekilde duyduğu şüpheci ve güvensiz yaklaşımdır) değişikliklere yol açan status epilepticus (5 dakikadan uzun süren tek bir nöbete veya 5 dakikalık bir süre içinde kişinin normale dönmediği 2 veya daha fazla nöbete verilen isimdir) yaşadı. Bu klinik durumun olası bir nedeni, Romalı soylular tarafından kurşun içeren şarabın yüksek tüketiminden aşırı alkol alımı ve kurşun zehirlenmesi olabilir. 

-Assos`un Tarihi;

Assos, Edremit Körfezi ile Lesbos Adası’nın (Midilli) karşısında, bir volkanın eteğinde, Andezit Kayalıkları üzerinde kurulmuş, Antik Çağların önemli yerleşim merkezlerindendir.Assos’da kesinlik kazanmaması ile birlikte Tunç Çağı’nda (M:Ö.3000-1200) burada yaşayanların olduğuna dair arkeolojik kalıntılar bulunmuştur. Homeros, Tiria’nın güneyinde Leleglerin yaşadığını, bunların Troia Savaşı’nda bölgede denizcilik ve korsanlık yaptıklarını belirtmiştir.M.Ö.VII.yüzyılda, Thrakia ve Mysialıların yerleştiği Güney Troias, Lesbos(Midilli) üzerinden gelen Aioller tarafından işgal edilmiştir.M.Ö.560’da bütün bu yöre Lydialıların eline geçmiş ve Batı Anadolu kentleri gibi Assos’da onların satraplığına bağlanmıştır. Ancak Salamis’de Perslerin yenilmesi ve İskender’in Anadolu’ya gelişi ile bağımsızlığına kavuşmuştur.M.S.5.yüzyılda Atina’nın güçlenmesi sonucunda Delos Deniz Birliği kurulmuştur (MÖ.478). Phokaia, Samos, Teos, Pitane, Miletos, Lesbos gibi İon ve Aiolia’nın güçlü kentleriyle birlikte kurucu üye olarak Assos’da bu birliğe katılmıştır.M.Ö.412’de Pers kralı Dareios ile antlaşma uyarınca Ispartalılar, onların Anadolu kıyılarında yeniden güçlenmeleri için yardım etmişlerdir. Böylece Ispartalı Nauarkhos, Lysandros’un yardımı ile Persler, Atina donanmasını M.Ö.407’de yenmiş, bunun ardından gelen Aigos Potamos yenilgisi (M.Ö.405) ile Batı Anadolu kıyılarında yaşayanlar yeniden Perslerin egemenliğini kabul etmek zorunda kalmışlardır.M.Ö.387 yılında yapılan Antalkidas barışından hemen sonra aslen tüccar olan Eubolos kendisini Assos kralı ilan etmiş ancak, ölümünden sonra hizmetkarlarından Hermesias yönetimi ele geçirmiştir.Hermesias’ın bağımsızlığı M.Ö.345 yılına kadar sürmüş, davetini kabul ettiği Pers generallerinden Rhodoslu Memnon tarafından esir alınarak sorgulanmak üzere Pers başkentine göndererek çarmıha gerdirmiştir.M.Ö.334’de İskender Granikos Çayı kenarında yaptığı savaşta Persleri yenerek bölgeyi onların egemenliğinden kurtarmıştır. İskender’in ölümünden sonra Assos, onun komutanları ile Seleukoslar arasında pazarlık konusu olmuştur.

—>

—>

Assos yöresi bir ara Troias’ı işgal eden Galyalıların eline geçmiştir.Bergama krallığının güçlenmesi üzerine Galyalılar yöreden çıkarılmıştır. Bundan sonra Assos Bergama krallığı ile birleşmiş, bu durum M.Ö.133’e Attalos’un krallığını vasiyet yoluyla Roma İmparatorluğu’na bırakmasına kadar sürmüştür.Roma döneminde Assos büyük gelişim göstermiştir. Assos’u ziyaret eden St.Paul ve St.Lukos, kentin Hıristiyanlığı kabul etmesinde etkili olmuştur. Anadolu’da Hıristiyanlığı en erken kabul eden kentler arasında Assos’da yer almıştır.Assos’un koruyucu tanrısı Athene idi. Onun dışında Hermes, Tykhe, Asklepios da saygı gören Olympos tanrılarındandı.Sikkelerin yüzünde Athena başı, diğer yüzünde grifona yer verilmiştir. Bunun yanı sıra Medusa başı, arslan başı, üzüm salkımı, kuğu tipleri sikkeler de bulunmuştur.

KAYNAKLAR:1-Suetonius,Caligula,30

2-https://imperiumromanum.pl/en/roman-art-and-culture/golden-thoughts-of-romans/quotes-of-caligula/

3-https://holylandphotos.wordpress.com/2022/06/10/a-large-inscribed-tablet-from-assos-who-is-god-god/

4-Elwell, Walter A., and Robert W. Yarbrough eds. Readings From the First–Century World: Primary Sources for New Testament Study. Grand Rapids, MI: Baker Books, 1998 pp. 136-37.

5- https://imperiumromanum.pl/en/curiosities/cassius-chaerea-roman-soldier-with-high-voice/

6- https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-10420/caligula/

7- https://tr.wikipedia.org/wiki/Caligula

8-https://tr.wikipedia.org/wiki/Status_epileptikus#:~:text=Status%20epileptikus%2C%205%20dakikadan%20uzun,eden%20t%C4%B1bbi%20bir%20acil%20durumdur.

9- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9231447/#:~:text=behavior17%2C18.-,It%20is%20plausible%20that%20Caligula%20experienced%20epilepsy%20that%20began%20in,consequent%20psychopathic%20and%20paranoid%20changes.

10-https://www.assosrehberim.com/nm-Tarih-cp-14

FOTOĞRAFLAR:1-4.@kantmansarp

5-6. https://holylandphotos.wordpress.com/2022/06/10/a-large-inscribed-tablet-from-assos-who-is-god-god/

7. https://imperiumromanum.pl/en/curiosities/cassius-chaerea-roman-soldier-with-high-voice/

* Bundan sonraki ” Gaius Claudius Caesar ” paylaşımlarında askeri hayatı,siyasi hayatı ve skandallarına değinilecektir.

—>

Madalyonun öteki yüzünde ise tarihçi Suetonius’un canavar diye adlandırdığı İmparator Caligula var. Suetonius’un kendi kitabı olan On İki Sezar adlı kitapta ekleyerek;

‘’Caligulanın karakterinde anlayışsızlığının yada ahlak yozlaşmasının aşikar olduğunu söylemek zordu. Genç yaşlarında, şüphesiz eğitimin eksikliğinden dolayı yükselen, zihninin doğuştan gelen ahlaksızlığını keşfetmiş gibi görünüyordu.’’ Dedi.

Kısa ve sorunlu saltanatı boyunca kendini Roma ordusu ve Senatosundan soyutladı ,rakiplerini ve kendini eleştirenleri idam ettirdi ve kendi atını konsül olarak atayarak kötü bir imaj yarattı. İmparator MS 41 de kendi korumaları ‘Praetorian Muhafızları’ tarafından katledildi (7.Fotoğraf).MS 12’de Gaius Julius Sezar olarak doğan Caligula, Germanicus’un (Alman seferinin kahramanı) ve İmparator Augustus’un torunu Agrippina’nın oğluydu. ‘Caligula’ ismi aslında çocukken babasıyla seferdeyken giydiği minyatür üniformadan türeyen ‘’küçük çizmeler ’’ anlamına gelen takma addır. Tiberius’un MS 17 Mart 37’de ölümü üzerine Caligula, Tiberius’un oğlu Gemellus ile Roma İmparatorluğu’nun müşterek imparatoru oldu. Ancak Caligula Gemellus’un ölümüyle kısa süre sonra tek hükümdarı haline geldi. Tiberius hiçbir zaman popüler bir imparator olmadığı için, Roma vatandaşları genç imparatoru memnuniyetle karşıladılar, ve Caligula kısa sürede bu hayranlığı kazandı. Tiberius’un başlattığı ihanet davalarına son verdi, sürgüne gönderilenleri geri çağırdı,ve Praetorian Muhafızlarına gecikmiş ikramiyelerini verdi. Eski imparator tarafından başlatılan bina projelerini tamamlattı, çürüyen tapınakları yeniden inşa ettirdi, Bolonya’da deniz feneri inşa ettirdi, yeni su kemerleri inşasına başladı ve Pompeii’de yeni bir Amfitiyatro bile inşa ettirdi. İnsanları eğlendirmek için çok sayıda gladyatör oyunları ve atlı araba yarışı vardı.

—>

—>

 Ancak iktidara geldikten altı ay sonra her şey değişti, Romalılarca “bebeğimiz” ve “yıldızımız” diye selamlanan genç bir adamdan despot bir tirana doğru dikkat çekici biçimde değişir. Ölmeye yaklaştıktan sonra (tarihçiler ölüm sebebi olarak, epilepsi veya muhtemel bir hastalık, ikiye bölünmüştür.) Caligula farklı bir kişiliğe bürünmeye başladı. Daha paranoyaktı ve bazılarının Capri’de gördüğü Caligula yeniden ortaya çıkmıştı.Neticede , imparator olarak geçirdiği sadece dört yılın ardından, MS 41 Ocak’ta Caligula, hakaretlerinin sürekli hedefi olan Cassius Chaerea liderliğindeki Praetorian Muhafız üyeleri tarafından öldürüldü.

– Caligula`nın Hastalığı;

Caligula’nın çocuklukta başlayan, muhtemelen ateşli nöbetler ve daha sonra bilişsel nöbetlerle başlayan epilepsi yaşamış olması muhtemeldir. Caligula daha sonra MS 37’de epileptik bir psikozu tetikleyen ve bunun sonucunda psikopatik ve paranoid (bireyin, diğer insanlara karşı nedensiz ve devamlı şekilde duyduğu şüpheci ve güvensiz yaklaşımdır) değişikliklere yol açan status epilepticus (5 dakikadan uzun süren tek bir nöbete veya 5 dakikalık bir süre içinde kişinin normale dönmediği 2 veya daha fazla nöbete verilen isimdir) yaşadı. Bu klinik durumun olası bir nedeni, Romalı soylular tarafından kurşun içeren şarabın yüksek tüketiminden aşırı alkol alımı ve kurşun zehirlenmesi olabilir.