You are currently viewing İstanbul’un İlçeleri
<span class="bsf-rt-reading-time"><span class="bsf-rt-display-label" prefix="Okuma Süresi"></span> <span class="bsf-rt-display-time" reading_time="2"></span> <span class="bsf-rt-display-postfix" postfix="Dakika"></span></span><!-- .bsf-rt-reading-time -->

İstanbul’un İlçeleri

Cumhuriyet’in ilk yıllarında, 1927’de, İstanbul vilayeti 7 kazadan ibaretti. Bunlar; İstanbul (Merkez),1 Adalar, Bakırköy, Beyoğlu, Çatalca, Şile ve Üsküdar’dı.2 Bunlardan İstanbul (Merkez), Adalar, Bakırköy, Beyoğlu ve Üsküdar’ın kaza merkezi, İstanbul Belediyesi sınırına dâhildi.

Beyoğlu ve Üsküdar, Teşkilat-ı Esasiye ile 1924’te il olmuştu. Ancak kısa bir süre sonra tekrar İstanbul’a bağlandılar. Beyoğlu 1924’te, Üsküdar ise Bakırköy ve Çatalca ile birlikte 1926’da kaza oldu.

1930’da İstanbul 15 kazadan oluşuyordu. Bunlar; Adalar, Bakırköy, Beşiktaş, Beykoz, Beyoğlu, Çatalca, Eminönü, Fatih, Kadıköy, Kartal, Sarıyer, Silivri, Şile, Üsküdar ve Yalova kazalarıydı.3 Bunlardan Fatih, Eminönü, Kadıköy, Beşiktaş ve Sarıyer kazaları 15 Mayıs 1930’da kuruldu.4 Bu beş kazanın kuruluşuyla ilgili yayınlanan kararnameden5 anlaşıldığına göre; Beykoz, Kartal, Silivri ve Yalova kazaları bunlardan önce kurulmuştu.

Fatih kazasında nahiye olan Eyüp’ün 1936’da kaza olmasıyla bu sayı 16’ya çıktı. Bu idarî yapı, 1954’te Beyoğlu kazasından ayrılan Şişli’nin 17. kaza olarak kurulmasıyla değişti. Ardından 1957’de Bakırköy’ün nahiyesi olan Zeytinburnu’nun kaza olmasıyla bu sayı 18 oldu. Daha sonra 1963’te Gaziosmanpaşa kazası idarî taksimattaki yerini aldı ve böylece kaza sayısı 19’a ulaştı. Bu tarihten sonra 1987’ye kadar yeni bir ilçe kurulmadı. 1963-1987 yılları arasındaki 24 yıl, ilçe kuruluşunun olmadığı en uzun dönem oldu.

1950’lerin başlarından itibaren yoğun göç almaya başlayan İstanbul’da nüfus hızla arttı ve yeni yerleşim alanları ortaya çıktı. Şehrin bu kesimlerinde idarî yapı değişikliğine gidilerek yeni kazalar kuruldu. 1950’lerde başlayan iç göç dalgası ve sonrasında ortaya çıkan semtlerin idarî yapıya yansıması Şişli, Zeytinburnu ve Gaziosmanpaşa ilçelerinin kuruluşuyla oldu.

1950 sonrasında İstanbul’a olan göç dalgasının bir benzeri 1980 sonrasında da yaşandı. Bu süreçte şehrin çevresindeki birçok yerleşim biriminde hızlı nüfus artışları ve mekânsal gelişmeler yaşandı. Bu gelişmeler karşısında idarî yapıda değişime gidildi ve yeni ilçeler kuruldu. 1987 yılında yapılan bir düzenlemeyle Kâğıthane, Küçükçekmece, Büyükçekmece, Pendik ve Ümraniye ilçeleri kuruldu ve ilçe sayısı 24’e çıktı. Bunu kısa süre sonra kurulan diğer ilçeler izledi. 1990’da Bayrampaşa, 1992’de Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Güngören, Maltepe, Sultanbeyli ve Tuzla, 1993’te ise Esenler ilçe oldu. Böylece 1990-1993 yılları arasında kurulan 9 yeni ilçeyle İstanbul’daki ilçe sayısı 33’e çıktı. Yalova ilçesinin 1995’te il olmasıyla İstanbul’un ilçe sayısı 32’ye düştü.

İstanbul’da en son ilçe kuruluşu 6 Mart 2008 tarihinde oldu.6 Bu tarihte, büyükşehir belediyesi sınırları içinde; Arnavutköy, Ataşehir, Başakşehir, Beylikdüzü, Çekmeköy, Esenyurt, Sancaktepe ve Sultangazi adıyla 8 yeni ilçe kuruldu. Diğer taraftan Eminönü ilçesi kaldırılarak Fatih ilçesine bağlandı ve İstanbul’un ilçe sayısı 39 oldu.