Örme Dikilitaş veya Konstantin Dikilitaşı ,Constantinos veya I.Theodosios (347-395)  tarafından dikildiği sanılıyor. Yapım tarihi tam olarak bilinmemektedir, fakat 10. yüzyılda VII. Konstantinos tarafından tamir edilmesinin ardından onun ismiyle anılmaya başlanmıştır.Sütun Roma döneminde Konstantinopolis’in araba yarışlarının yapıldığı Hipodrom’un tam ortasında,yarış alanını ikiye ayıran, “spina” adlı setin ucundaki son anıt olarak bulunmaktaydı. O tarihlerde, söylendiğine göre VII. Konstantinos’un dedesi I. Basileios‘un zaferlerini resmeden yaldızlı tunç plakalarla kaplıydı, ayrıca dikilitaşın üstünde bir küre bulunmaktaydı. Ancak söylentilere göre Dördüncü Haçlı Seferi sırasında yaldızlı tunç plakalar haçlılar tarafından çalınmış ve eritilmiştir sütunda bulunan izler de bunun göstergesidir.

-Sütundaki kitabe;

Mermer kaidenin bir kenarı üzerinde 6 mısralık bir kitabe bulunuyor. Grekçe olarak yazılan bu kitabede; “Bu dört köşeli heybetli ve harika anıt, zamanla harap olmuşken, şimdi İmparator Konstantinos ile devletin şanı olan oğlu Romanos tarafından önceki görüntüsüne nispetle daha iyi duruma getirildi. Rodos kolosu harikulade idi, bu bronz anıt ise hayranlık yaratmaktadır.” yazmaktadır.

Burda bahsi geçen Rodos Kolosu (M.Ö 282) antik dünyanın yedi harikasından biri olup Yunan güneş tanrısı Helious’un heykelidir Rodos şehrinin limanının girişinde bulunur.

-Yapım ve restorasyon tarihi;

Yapım tarihi tam olarak bilinmesede, sütunun yenilenme tarihini net olarak söyleyebiliyoruz ama nasıl ? Anıtı yenileyenin hangi Konstantinos olduğunu Porphyrogenitus lakabından anlıyoruz Bizans geleneğine göre Bizans sarayında veliaht prensler duvarları Mısır’dan getirilen porfir taşlı odada dünyaya geliyorlar ve bu odada doğanlara da Porphyrogenitus labakı veriliyor,Konstantin’lerden sadece VII. Konstantinos bu şekilde doğduğu için tarihi tespit edebiliyoruz (10.yy).

–Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde sütun hakkında ne demiş;

Evliya Çelebi bu konu hakkında şunları yazmış; “Konstantin, hükmü altındaki padişahlardan ellerindeki kalelerin ve büyük şehirlerin sayısı kadar renk renk taşlar istetmiş. Üç kere yüzer bin taş gelince At Meydanı’ndaki alana dağlar gibi yığılmış. İyi bir mimarbaşı tarafından ortaya dikilen tılsımlı bir demir milin dört tarafına dökülen taşların tam tepesine de hamam kubbesi kadar bir mıknatıs konmuş. Bu mıknatıs sayesinde demir mil çekilmiş. Etrafı renk renk taşlardan oluşmuş bu kule sayesinde şehir depremlerden korunurmuş. Kuleyi inşa eden Uryarin isimli bir mimarmış. Kendisi Ayasofya’yı yapan Ağranos Mimar’ın oğluymuş ve kulenin ortasındaki milin tam dibine gömülüymüş.”

KAYNAKLAR:1-https://www.youtube.com/watch?v=owIfw8K96AE&list=PLOy7fB5XkHOnt6pq0VstgGjjhUBg1clmd&index=33&t=201s

2-https://kesfet.tv/orme-dikilitas.html

3-https://tr.wikipedia.org/wiki/Rodos_Heykeli

4-Saffet Emre Tonguç-İstanbul Hakkında Her Şey

5-https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96rme_Dikilita%C5%9F

FOTOĞRAFLAR:@kantmansarp